Facebook WhatsApp’ı 19 milyar dolara almayı kabul etti. Uber, değerlemesi 18 milyar doları geçecek şekilde 1 milyar dolardan fazla yatırım aldı ve sonra daha da fazla yatırım almaya çıktı. Snapchat’in değerlemesinin 10 milyar dolar olduğu söyleniyor.
Şüphesiz bu sene olması gerekenden daha çok şok yaşadık, en azından girişim dünyasında. 2015 yılı bu performansa ulaşamayabilir ancak yine de yeterli seviyede girişim heyecanı bekleniyor.
Uber ve iyi yatırımlar almış diğer birkaç araç paylaşım girişimleri dünyadaki pazarları kontrol etmek için kıyasıya rekabet edecekler. Mesajlaşma uygulamaları kendilerini eğlence, ödeme ve iletişimde bir merkez haline getirecek özellikler eklemeye devam edecekler. Yiyecek girişimleri sektörü değiştirmek için milyonlarca dolar yatırım alacaklar.
Bu arada Facebook, Google ve yakın zamanda gerçekleşen Alibaba halka arzından dolayı cepleri parayla dolan Yahoo, işlerini büyütmek için iyi girişimler aramaya devam edecekler. Daha etkili olabilecek, büyük şirketlere veya satın alma hedefine dönüşebilecek, halka açılabilecek ya da en basit haliyle patlayabilecek birkaç kayda değer girişimi bir araya getirdik.
1. Slack
Slack kurum girişimlerini tek başına çekici hale getiriyor olabilir. Bir iş yeri iletişim aracı geliştiriyor ve kuruluşundan 1 sene geçmeden 1 milyar dolarlık değerlemeye ulaştı.
Slack’in kurucusu Stewart Butterfield son yatırım duyurusundan sonra bir röportajında pazardaki fırsat hakkında şöyle dedi: “Dünyadaki her bir insan bunu kullanmayacak – Facebook sayılarına ulaşmayacak – fakat bu on milyonlarca insanın bulunduğu devasa bir iş”.
Slack elbette yol boyunca biraz rekabetle karşılaşacak; mesela yakın zamanda Facebook’un kurumsal alanda benzer bir hamle yapacağı açıklandı. Fakat Slack ekibi her şeye hazır. Butterfield daha önce Flickr’ı kurarak onu Yahoo’ya sattı – ve bunu tekrar yapmayı düşünmüyor.
Konu hakkında “Özgür kalmaya devam etmek, satın alınmamak konusunda kesinlikle güçlü bir isteğimiz var. Bir daha böyle büyük bir fırsatımız olmayacağının farkındayız.”
2. Stripe
Twitter Eylül ayında üzerinde çok konuşulan “Satın al butonu” nu görücüye çıkardıktan sonra medyanın çoğu sosyal ağa odaklandı ancak perde arkasındaki esas oyuncu Stripte’tı. Aynı şey Facebook kendi satın al butonunu tanıttığı zaman da geçerliydi.
Stripe 2011 yılında şirketlerin çevrimiçi ödemeleri işlemelerini kolaylaştırmak için iki kardeş tarafından kuruldu. Şu an Reddit, Lyft ve TaskRabbit gibi teknoloji dünyasındaki büyük isimlerle çalışıyor. 2014 yılına 1,75 milyar dolar değerlemesi olacak şekilde 80 milyon dolar yatırım alarak başladı ve iki katı değerlemeyle 70 milyon dolar yatırım alacak şekilde bitirdi.
Stripe’ın kurucu ortağı ve CEO’su Patrick Collison, Stripe bu seneki son yatırım turunu açıkladıktan sonraki bir röportajında “Biz başladığımızda çevrimiçi ödemelerin çoğu bankalar ve tüccarlardan kalmış altyapı tarafından işleniyordu. Bizden başka probleme bizim gibi yaklaşan ve internet ticaret platformu kurmayı düşünen biri görmüyoruz” dedi.
Girişim şimdi daha çok iş ortağı bulmak ve yurt dışında hızlıca büyümek için çalışıyor.
3. Blue Apron
“Biz yeni bir tür Fresh Direct’iz”
Matt Salzberg 2012 yılında şirketi Blue Apron’u bu kısa sözle tanıtıyordu. O zamanlar kulağa oldukça hırslı geliyordu ancak şimdi neredeyse yetersiz bir ifade gibi gözüküyor. Blue Apron yemek yapmayı kolaylaştırmak için müşterilerinin evine tarifleri ve gerekli malzemeleri gönderiyor. Yayınlandıktan sonraki iki sene içinde hızla büyüyen yemek girişimleri alanındaki liderlerden biri oldu ve Uber’in taksi sektöründe yaptığı devrime benzer bir devrimi yemek sektöründe yapmayı hedefliyor.
Blue Apron bu yılın başında işe alım ve pazarlama sürecini hızlandırmak, dolum merkezlerinin sayısını arttırmak için 50 milyon dolarlık bir yatırım aldı. Daha bu ay şirket artık ayda bir milyondan fazla öğün gönderdiğini açıkladı.
4. Coinbase
Bitcoin geçtiğimiz sene zorlu anlar yaşadı ancak hala hayatta. Coinbase de Bitcoin’in – ya da herhangi bir sanal para biriminin – kalıcı olacağını varsayıyor.
Coinbase 2012 yılında Bitcoin transferleri için bir dijital cüzdan sağlama amacıyla kuruldu. Kurucusu Brian Armstrong o günlerde hizmeti yatırımcılara anlatmaya zorlanmış. Bir röportajda “İnsanlara kısa bir konuşmada tüm Bitcoin konseptini açıklamamada ve onlardan yatırım almada başarısız oluyordum” dedi.
Ancak 2013 yılında 25 milyon dolar yatırım alarak en çok yatırım alan Bitcoin girişimi unvanını almayı başardı. Çıkan haberlere göre girişim şimdilerde kendini 400 milyon dolar değerlemeye ulaştıracak yeni bir büyük yatırıma hazırlanıyor.
5. Snapchat
Ağustosta Snapchat’in 10 milyar dolar değerlemeye ulaştığı haberi ilk ortaya çıktığında binlerce kişinin çileden çıkmış haykırışları neredeyse dünyanın diğer ucundan duyulmuştu. Henüz geliri olmayan bir girişim nasıl The New York Times’ın 5 katı değerlemeye sahip olabilirdi ki?
Ancak o zamandan sonra bu sorunun cevabını almaya başladık: Snapchat’in para kazanabileceği pek çok yol vardı. Servis geçtiğimiz ay 20 saniyelik bir fragman ile ilk reklamını test etti. Square ile ortaklık yaparak kullanıcıların arkadaşlarına para göndermelerine olanak tanıdı. Ve bazıları şirketin “Our Story” bölümünde kolaylık televizyon stilinde reklamları gösterebileceğini söylemişti.
Bir değerleme uzmanı ve New York University’de finans profesörü olan Aswath Damodaran daha önce yaptığı bir açıklamada bunun şirketin neyle kıyaslandığı ile ilgili olduğunu söyledi. Eğer Twitter 30 milyar dolardan fazla ediyorsa Snapchat neden 10 milyar dolar etmesin? “Ne de olsa Twitter Snapchat’ten o kadar da ileride değil.” Bu yıl Snapchat daha büyük sosyal medya şirketlerini yakalayabilir.
6. Fusion
Fusion sıradan bir medya girişimi değil – Univision ve Disney/ABC’nin ortaklığı ile kurulmuş bir şirket. Yine de habercilik dünyasında şu an onun kadar heyecan uyandıran bir medya şirketi yok.
Geçtiğimiz yıl Amerika’daki Latin Amerikalıları hedefleyerek kurulan televizyon haberleri servisi bu yaklaşımını geçtiğimiz aylarda değiştirmeye başladı. Fusion aralarında The Atlantic’ten Alexis Madrigal, New York Magazine’den Kevin Roose, Reuters’tan Felix Salmon ve Forbes’tan Kashmir Hill gibi isimlerin bulunduğu en iyi habercileri bünyesine kattı.
First Look Media eBay’in sahibinden aldığı 250 milyon dolarlık yatırım sayesinde birkaç müthiş yazarı da bünyesine kattı ancak işler tam tıkırında yürümedi. Fusion henüz erken günlerinde. Ne olursa olsun 2015 yılı içinde izlenecek medya girişimleri arasında.
7. Magic Leap
Esrarengiz bir girişim. Yarım milyar dolardan fazla yatırım. “Modern büyücülerden” oluşan takımın dünyayı değiştiren “sihirli” bir şey yapacaklarına dair cüretkar fakat şüpheli açıklamalar. Magic Leap bunların hepsine sahip.
3 yaşındaki Florida’lı girişim eylül ayında Facebook’un satın aldığı Oculus’la rakip olacak bir teknolojiyi geliştirmek için Google ve diğer yatırımcılardan 542 milyon dolar yatırım aldığını açıkladı.
Magic Leap’in başkanı, CEO’su ve kurucusu olan Rony Abovitz, yatırım ardından yaptığı açıklamada “Magic Leap günümüzdeki mobil bilgisayarlar, arttırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik algısından çok ileride bir şey olacak” diye konuştu. “Üçünün de sınırlarını aşıyoruz ve insanların iletişim kurma, ödeme, öğrenme, paylaşma ve oyun oynama yollarında devrim yapacağız.”
8. Box
Box yaklaşık iki yıl önce halka açık bir şirket olmaya hazırlanıyordu. Şirketin halka açılışı gerçekleşmek üzereymiş gibi gözüküyordu. Ancak öyle olmadı.
Box halka açılmak için başvurdu ve bu yılın Mart ayında 250 milyon dolar yatırım aldı. Sonra teknoloji hisselerindeki düşüşler sebebiyle Box’un halka açılışını ertelediği haberleri geldi. Şimdi ise Box’un halka açılışının önümüzdeki yıla ertelendiği söyleniyor.
O zamana kadar Box ve CEO’su Aaron Levie bir yandan maliyetler ve özel sektör yatırımcıları ile baş ederken diğer yandan Dropbox, Google ve Microsoft gibi daha iyi fonlanan ve çevrimiçi depolama sektöründe etkilerini arttıran rakiplerine karşı rekabet etmek zorunda.
9. Product Hunt
Bu yıl kendinizi Yo benzeri gereksiz uygulamalar hakkında yazılar okurken bulduysanız bunun için Ryan Hoover ve Product Hunt’a teşekkür edebilirsiniz.
Hoover Product Hunt’ı geçtiğimiz sene kullanıcıların yeni mobil ve web uygulamaları keşfedip paylaşabilmeleri için kurmuş. 27 yaşındaki kurucu ve sitesi şimdilerde yeni ürünleri yatırımcı ve haberciler için ön plana çıkarmasıyla teknoloji topluluğunda etkili seslerden biri haline gelmiş durumda. Product Hunt geçtiğimiz ay en iyi yatırımcılardan servisini ve topluluğunu geliştirmeye devam etmesi için 6 milyon dolar yatırım aldı.
Hoover’ın bahsettiğine göre plan, müzik ve moda gibi konular için yeni bölümler açarak yavaş yavaş teknoloji dünyasındaki erken aşama kullanıcılarının ötesine geçmek. Konu hakkında “Yeterince büyük bir grup gözlemlediğimiz zaman genişleyeceğiz ve ayrı bir topluluk oluşturacağız” diyor.
10. Uber
Uber 2014 yılının izlenecek girişimleri listesindeydi. Genellikle tekrar etmemeye çalışıyoruz ancak gerçek şu ki Uber 2015 yılında takip etmek için en az bu sene kadar heyecan verici olacak.
Şirket 1 milyar dolardan fazla yatırım almış durumda ve gelen haberlere göre tekrar milyar dolarlık bir yatırım daha alacak. Kurye servisleri ve küçük dükkan dağıtımları ile testler yapıyor ve analistlerin tahminlerine göre bu hareketler tam teşekküllü bir lojistik servisi olma potansiyelini gözler önüne seriyor. Uber aynı zamanda iyi fonlanan araç paylaşım girişimleri, taksi sektörü ve tabii yasa düzenleyiciler ile mücadele ediyor.
Yine de Uber’de izlenecek en büyüleyici şey iç işlerini nasıl yürüteceği. Uber, taksi sektörünün tepesine çıkmak adına sert, küstah bir hitabete sahip ve bazı şüpheli taktikler sergileyen bir şirket kültürü oluşturdu. Ancak şimdi büyük bir oyuncu ve aynı taktikler ona daha çok eleştiri getirmekle birlikte müşteriler arasındaki algısını da zedeliyor.
Uber multi milyon dolarlık sektörde devrim yapmada şimdiye kadar başarılı oldu. Kendisinde devrim yapmada başarılı olabilecek mi?
Bu makale Seth Fiegerman’ın 16 Aralık 2014 tarihinde mashable.com’da yayınlanan yazısından çevrilmiştir.
