Amerikan Forbes dergisi, gençlik iksirini bulma potansiyeli taşıyan biyoteknoloji şirketi Samumed’in kurucusu Osman Kibar’ı dünyayı değiştirebilecek 30 isim arasına alıp kapağına taşıdı. Kibar henüz piyasaya ilaç sürmeden 4 milyar dolar servete kavuştu.
Sağlık Sektöründe girişimciliğin teşvik edilmesinin arttığı ve pek Tıp Fakültesinde girişimcilik sertifika programlarının (Acıbadem Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, İstanbul, İnönü…) hız kazandığı son üç yılda pek çok akademisyen ve sağlık sektöründe çalışan kişi ile ,girişimcilik eğitimleri ve konferanslar aracılığı ile sohbet etme fırsatı buldum. Benim ilk kez Forbesta okuyup ve neden hiç denk gelmedim diye hayıflandığım bir sürece rağmen, halen pek çok kişi tarafından Samumed’in bilinmiyor oluşu üzerine bu yazıyı hazırlama ihtiyacı duydum.
Belki girişimcilik ekosisteminde tecrübeli yatırımcıların bazıları Osman Kibar’ı önceden beri tanıyordur.Bu iki isim şuan sadece Türkiye’de değil tüm dünyada tanınır hale geldi.
‘’Samumed ‘’ve Osman Kibar ismi size yabancı mı geliyor? O zaman gelin daha fazla zaman kaybetmeden her iki isimle de sizi tanıştırayım..
Osman Kibar Kimdir?
Kaliforniya’ da Matematik, Caltech’te mühendislik ve UC San Diego’da biofotonik eğitimi olan Osman Kibar, lisans üstü eğitimi sırasında bio-teknoloji firması Gennoptix’i kurmuştur. Novartis bu firmayı 2011’de 470 milyon dolara almıştır. Ardından ikinci girişimi E-Tenna ise ikiye bölünüp Intel ve Titan Corp.’a satılmış.
Lise arkadaşı Cevdet Şamikoğlu’nun yardımıyla sağladığı 3.5 milyon dolar sermayeyle Pfizer ilaç firmasının kuluçka merkezinde Wintherix adlı bir şirket kurdu. Kişisel bağlantıları sayesinde 2.4 milyon dolarlık bir yatırım bulan Osman Kibar böylece şirketinin adını Samumed yapmış ve Pfizer’la olan davalar neticesinde ilaçlarını geri kazanınca hikaye yeniden başlamış.
Peki ne yapıyor Samumed ve Osman Kibar?
Sihirli Protein wnt
İşte bu noktada, Samumed’i Osman Kibar’la birlikte kuran isimle, John Hood’la tanışmamız gerek. Hood tıp doktoru ve biyokimyacı. Daha önce bulduğu bazı kanser ilaçları var; bu icatlarından ötürü ciddi paralar kazanmış biri.
Bir süreden beri neredeyse bütün ilaç şirketleri ve belki binlerce bağımsız araştırmacı, ‘wnt’ isimli bir protein üzerinde çalışıyor. Bu proteinin bütün teknik detaylarına girmeyeceğim ama şunu söylemem gerek: ‘wnt’ hücrelerimiz arasında sinyal taşıyan, haber taşıyan bir proteinin adı.
Erkek spermiyle kadın yumurtası birleşip ilk bölünmelerini gerçekleştirmeye başladıktan sonra, yani taa fetüsün ilk aşamalarından itibaren wnt, o ‘kök’ hücrelere hangi organa dönüşeceklerini söyleyen haberci. Sadece fetüste de değil, yetişkinlerde de kan üretiminden başka pek çok şeye kadar işlevleri var wnt’nin. Ayrıca wnt’nin bozulması bizim türlü çeşitli kanserlere yakalanmamıza da neden oluyor.
Dolayısıyla wnt gerek kanser tedavisinde gerekse ‘jeneratif’ yani kaybolan dokuların yerine geri konulmasıyla uğraşan yeni tıp alanlarında çok önemli bir anahtar niteliğinde. Tam da bu yüzden, Türkiye dahil dünyada yeni alanlara yönelen araştırmacıların bir nevi kızıl elma’sı bu wnt.
Samumed’in en büyük iddiası yaşlanmayı yavaşlatması ve hatta tersine çevirmesi. Bu iddianın temeli birçok farklı alanda etkili olabilen çeşitli ilaçlara sahip olması. Şuan en popüler ilaç zamanla dökülen saçların ekme vs. işlemler olmadan yeniden uzamasını sağlarken beyazlayan saçların da yeniden gençlik yıllarındaki rengine dönmesini sağlıyor.
Samumed’in diğer ilaçları ise dizlerde yaşlanma etkilerini ortadan kaldırıyor, omurilik disklerini onarıyor ve akciğer kanseri tedavisinde yaraların iyileşmesini sağlıyor. Bu ilaçlardan bazıları erken aşamada insan üstünde test edilmeye başlamış durumda.
Eklem İltihabı İyileşecek mi?
İşte John Hood (ve başka birkaç kişi) halen Samumed adına en az 32 tane ilaç patentine sahipler ve bunların ezici çoğunluğu ‘wnt’ ile bağlantılı.
Samumed, ilk olarak ‘jeneratif’ ilaçlar ortaya çıkarma peşinde. Hayvan deneyleri aşamasını geçip insanlar üzerinde denenen iki ilacı var. Bunlardan biri kelliği sona erdirme, yeni saç çıkarma iddiasında. İkincisi ise dünya çapında belki de 1 milyardan fazla insanın derdi olan artrit, yani eklem iltihabını hedef alıyor. Ve açıkçası halen gelinen aşamada iki ilaç da çok şey vaat ediyor.
Uzmanlar, çok şey vaat eden çok sayıda ilacın tam da bu aşamadan sonra başarısızlığının ortaya çıktığını ve bu yüzden bir türlü eczane raflarına ulaşamadığını hatırlatıyor. Böyle başarısız ilaçlar bütün icat edilen ilaçların yüzde 80’i gibi büyük bir yüzdesini oluştursa da, yatırımcılar Samumed’in ilaçlarına epey yüksek bir güven duyuyor olmalılar.
12 Milyar Dolarlık Şirket
Yakın zamanda yeni bir sermaye arayışında bu değerleme bir kez daha yapıldı ve şirket değeri 12 milyar dolar olarak hesaplandı. Samumed’in ilaçlarının başarılı olması halinde bu değer çok daha yükselecektir; çünkü daha sırada bazı körlük çeşitlerinin ve bazı kanserlerin tedavisini öngören ilaçlar var. Tabii başarısızlık halinde bu 12 milyar doların sıfıra düşmesi de ihtimal dahilinde.
Şirketin üçte birine sahip olan Osman Kibar’ın şu an teorik olarak 4 milyar dolarlık biri olduğunu söyleyebiliriz. Tabii, onun şirketinin ayakta durması için en zor zamanda Türkiye’den bir grup yatırımcının aralarında topladığı 2.4 milyon dolar da bugün çok kaba bir hesapla 2 milyar dolar civarında bir değere tekabül ediyor. Henüz Samumed’in piyasaya çıkmış bir ilacı yok. Buna rağmen önce 220 milyon ardından da 100 milyon dolar yatırım almaları şaşırtıcı değil. Zira bu ilaçlardan biri bile piyasada başarı elde ederse Samumed’in değeri çok yukarılara çıkabilir.
Zuckerberg’i geride bıraktı
Derginin mayıs sayısının kapak konusu olan 30 kişilik listede Osman Kibar’ın yanı sıra kimler yok ki? Google’ın kurucusu Larry Page, Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg, Amazon’un kurucusu Jeff Bezos, Tesla’nın kurucusu Elon Musk, Starbucks CEO’su Howard Schultz, Spotify kurucusu Daniel Ek, Uber kurucusu Travis Kalanick ilk dikkat çekenler… Dergide Kibar’ın çalışmaları ‘Tanrı Hapı’ başlıklı makalede anlatıldı.
(Samumed’in ekibinde Osman Kibar’ın haricinde Cevdet Samikoğlu, Yusuf Yazıcı, Arman Oruç gibi isimler bulunuyor. Bu ekibin geçmişi Robet Kolej günlerinde sınıf arkadaşlığına kadar dayanıyor.)
Bir sonraki yazımda Dr.Yusuf Yazıcı ve kendisininde uzmanlık alanı olan romatolojiye dönük startuplar ve son 10 yılın önemli sağlık sektörü atılımlarından bahsedeceğim.
Kaynakça:
* Cure Baldness? Heal Arthritis? Erase Wrinkles? An Unknown Billionaire’s Quest To Reverse Aging – Matthew Herper, Forbes
* İsmet Berkan Gelcek Hayat Ekonomisi, Hürriyet
