Talentsmart bir milyondan fazla kişiyi test etti ve en iyi performans gösterenlerin bulunduğu üst basamakların (net bir rakam vermek gerekirse %90’ının) duygusal zekası daha yüksek olanlardan oluştuğunu belirledi. Duygusal zekanın en ayırıcı özelliği irade gücünü- büyük bir üretimi ortaya çıkarırken odaklanmayı ve doğru yolda kalmanızı sağlayan bir vasıf.
Maalesef, irade gücü aynı zamanda bel bağlaması zor bir vasıf. O kadar kolaylıkla kaybolabilen bir şey ki, Martin Seligman ve meslektaşları Pennsylvania Üniversitesinde iki milyon kişi üzerinde yaptıkları ankette, katılımcılardan 24 vasıf üzerinde güçlerini sıralamalarını istemiş ve irade gücü anketin en dibinde kalmıştır.
İrade gücünüzü arzu ettiğiniz bir şey için geride bıraktığınızda, üreticiliğinizi de geride bırakmış olursunuz.
İrade gücüne sahip olduğunuzda, karşılaştırma yaptığınız zaman başarısızlıklarınızın başarılarınız yanında sönük kaldığını görürsünüz. Neden öyle olmasın ki? İrade gücü hedefe ulaşmaya yardımcı olan bir gayrettir. Kendinizi kontrol etmede başarısızlığınız, başarısızlıktır. Eğer kilo vermeye çalışıyorsanız ve Pazartesi ve Salı akşamları, akşam yemeğinden sonra cips paketine saldırmaktan kendinizi uzak tuttuysanız ancak Çarşamba akşamı dört paket cipsi yediyseniz başarısızlığınız başarınızdan fazla gelmiştir. İki adım ileriye ancak dört adım geriye gelmişsinizdir.
İrade gücü hepimizin yardım alabileceği bir vasıf olduğundan, duygusal zekası yüksek olan insanların kendilerini üretken ve kontrollü tutmakta kullandıkları yöntemleri sizle paylaşmak için verilerime geri döndüm. Duygusal zekası yüksek insanlar işe yaradığından emin oldukları on iki davranışı bilinçli bir biçimde uygularlar. Bazı davranışlar açıktır, bazıları ise sezgilerin tersine çalışır, ancak bütün bu yöntemler sinir bozucu hatalarınızı azaltacak ve üreticiliğinizi arttıracaktır.
Kendilerini Affederler
Kendini kontrol etmede başarısızlıktaki döngü yoğun bir kendinden nefret etme ve iğrenme duygusuyla devam eder. Bu duygular genelde saldırgan davranışlara dönüşürler. Hata yaptığınızda, kritik olan kendinizi affetmeniz ve hatayı geride bırakmanızdır. Hatanızın size nasıl hissettirdiğini görmezden gelmeyin; sadece hatanızın içinde kaybolmayın. Bunun yerine, dikkatinizi ilerde kendinizi geliştirmek için ne yapabileceğinize çevirin.
Hata irade gücünüzü kemirebilir ve gelecekte daha iyi sonuçlar alacağınıza olan inancınızı azaltır. Çoğu zaman, hatalar risk almanıza ve kolay olmayan bir şeyleri başarmaya çalışmanıza sebep olur. Duygusal zekası yüksek insanlar başarının hatalarına karşı tekrardan karşı koyabilme yeteneklerinden geldiğini bilir, ve hala geçmişteki hatalarda yaşıyor olsalar hatalarına karşı koyamazlar. Ulaşmaya değer her şey risk almanızı gerektirir ve hatalarınızın başarılı olma vasfınızın önüne geçmesine izin vermemelisiniz. Geçmişte yaşarsanız, geçmişte kalırsınız, geçmişiniz şu anınıza dönüşür, ileriye gitmenize engel olur.
Eğer Gerçekten İstemiyorlarsa Evet Demezler
San Francisco’daki California Üniversitesinde yapılan araştırma, hayır derken ne kadar zorlanıyorsanız, o kadar fazla stres, tükenmişlik ve hatta depresyon yaşayabileceğinizi gösteriyor. Hayır diyebilmek çoğu insan için ana irade gücü problemi. ‘’Hayır’’ kullanmaktan korkmamanız gereken kuvvetli bir kelime. Hayır demenin gerektiği durumlarda, duygusal zekası yüksek insanlar ‘’yapabileceğimi sanmıyorum’’ ya da ‘’emin değilim’’ gibi ifadelerden kaçınırlar. Yeni bir söz vermeden hayır demek daha önce söz verdiğiniz işe olan bağlılığınızı gösterir ve işinizi başarılı bir şekilde tamamlamanızı sağlar. Kendinize hayır demenin bir irade gücü davranışı olduğunu hatırlatın, bu durum ilerisi için olan irade gücünüzü arttıracak ve fazladan vermiş olduğunuz sözlerin altında ezilmemenizi sağlayacaktır.
Mükemmelliğin Peşinden Koşmazlar
Duygusal zekası yüksek insanlar mükemmelliği hedefleri olarak koymazlar çünkü öyle bir şeyin olmadığını bilirler. Biz insanlar doğamız gereği hataya düşebiliriz. Mükemmellik hedefiniz olduğunda, sürekli olarak bir kusur bulma durumunda oluruz ve bu durum size pes etme ya da gayretinizin azalması olarak geri döner. Vaktinizi yapamadıklarınızın acısını yaşayarak geçirirsiniz ve ileriye gidip ne başardığınız konusunda heyecanlanmak ve daha neleri başarabileceğinizi düşünmek yerine neyi eksik yaptığınızı düşünürsünüz.
Çözümlere Odaklanırlar
Dikkatinizi nereye odakladığınız, duygusal durumunuzu belirler. Karşılaştığınız problemlere takılı kalırsanız, irade gücünüze ket vuran negatif duyguları desteklemiş olursunuz. Kendinizi geliştirmek için yapacağınız eylemlere ve sonuçlarına odaklanırsanız, pozitif duygular oluşturan ve performansınızı arttıran bir etki oluşturursunuz. Duygusal zekası yüksek insanlar problemlerle yaşamazlar çünkü çözümlere odaklandıklarında daha etkin olduklarını bilirler.
‘’Ya öyle olursa?’’ Sorusundan Kaçınırlar
‘’Ya öyle olursa?’’ ifadesi irade gücüne zarar veren stres ve kaygı ateşine benzin dökmektir. Gidişat milyonlarca farklı yönde gelişebilir ve olasılıklarla ilgili ne kadar kaygılı olursanız, eyleme geçmek ve üretici olmak (üretici olmak hem sizi sakinleştirir hem de odaklanmanızı sağlar) için o kadar az zaman harcayacaksınızdır. Üretici insanlar ‘’ya öyle olursa?’’ sorusunu sormanın onları istemediği – ya da gereksiz- bir yere ulaştıracağını bilir. Tabi ki senaryo planlaması gerekli ve etkin bir stratejik planlama tekniğidir. Burada ana ayırım kaygı ve stratejik düşünceyi ayırmaktır.
Pozitif Kalırlar
Pozitif düşünceler beyninizin ilgisini vereceğiniz emek sonucunda alacağınız karşılıklara çeker ve irade gücünüzü geliştirir. Dalgın beyninize pozitif düşünceler vererek biraz da olsa yardım edebilirsiniz. Herhangi bir pozitif düşünce odağınızı tekrardan toplamınıza yardımcı olacaktır. İşler iyi giderken ve moralinizde iyiyken, irade gücünüzü kullanmanız daha kolaydır. Ancak işler kötü giderken ve aklınız negatif düşüncelerle doluyken, irade gücünüzü ele almanız daha zordur. Bu tip anlarda, geçirdiğiniz günü ve günün içerisindeki veya yakında gerçekleşecek ufak ya da büyük herhangi bir pozitif durumu düşünün. Eğer geçirmiş olduğunuz günde pozitif bir an yaşamadıysanız gelecekte oluşacak pozitif bir durumu aklınıza getirin. Buradaki amaç düşünceleriniz negatife döndüğünde onu tekrar pozitif hale döndürmek için bir pozitif durum bulmak böylece odağınızı kaybetmemektir.
Yemek Yemekten Kaçınmazlar
Bu başlığı eğer yemek yemenizi kontrol altına almakta problem yaşıyorsanız sezgilere karşı kategorisine koyun. Beyniniz irade gücünüzü kullanmak için uğraşırken glikoz stoğunuzdan yer. Eğer kan şekeriniz düşükse, yıkıcı düşüncelere yenik düşmeniz daha kolay olacaktır. Şekerli yiyecekler şeker seviyelerinizi hemen tüketir ve sizi bitkin ve dürtüsel davranışlara karşı savunmasız bırakır. Vücudunuzca yavaşça tüketilecek tam tahıllı pirinç ya da etler, size daha uzun süren bir irade gücü sağlayacaktır. Eğer karnınız açken şirketinizin şeker kutusundan kendinizi uzak tutmak için çabalıyorsanız, mücadele gücünüzü korumak için bir şeyler atıştırın.
Düzenli Uyurlar
Yıllar içerisinde bu alışkanlığı kazanmak için çok uğraştım ve uykunun duygusal zekanıza, odağınızı korumanıza ve irade gücünüze olan katkısını anlatmam kelimelerle mümkün değil. Uyuduğunuz zaman, beyniniz tam manasıyla şarj olmaktadır, günün içerisinde yaşadıklarınız bilinç altınızda tekrardan ilerler ve beyniniz bu hatırları ya bir kenara saklar ya da tamamen ortadan kaldırır, böylece canlı ve iyi düşünebilen bir kafayla uyanırsınız. İrade gücünüz, dikkatiniz ve hafızanız yeterli – ya da doğru- uyumadığınızda zayıflar. Uykudan mahrum kalmak stres hormon seviyelerini ortada stres yapılacak bir şey olmasa bile arttırır ve böylece üreticiliğinizi katleder. Meşgul olmanız genellikle üretici kalabilmek için uykunuzdan feragat etmeniz gerektiğini düşündürebilir, ancak uykudan mahrum kalmak üreticiliğinizi o kadar etkiler ki sonunda uyumanın daha iyi bir seçim olduğuna karar verirsiniz.
Yorgun olduğunuzda beyninizin glikozu kullanma yeteneği büyük ölçüde azalır. Bu durum odağınızı raydan çıkaran dürtüleri kontrol etmenizi zorlaştırır. Ayrıca, yeterli uyku olmadığı zaman düşük glikoz seviyenizi arttırmak için canınız sürekli şekerli yiyecekler çekecektir. Böylece, eğer irade gücünüzün yemek yeme güdünüzden üstün gelmesini istiyorsanız –her gece- iyi uyumak atacağınız en önemli adımlardan biridir.
Egzersiz Yaparlar
10 dakika gibi ufak bir zaman bile vücudunuzu hareket ettirmek beyninizi dinginleştiren ve dürtülerine karşı kontrolde olmanızı sağlayan bir nörotransmitter olan GABA salgılamanıza neden olur. Eğer ilerideki ofise gidip birilerine bağırıp çağırma dürtünüzü kontrol etmekte zorlanıyorsanız yürümeye devam edin. Geri döndüğünüzde dürtünüzü kontrol altına almış olacaksınız.
Meditasyon Yaparlar
Meditasyon beyninizi tam manasıyla irade gücü makinasına çevirir. Beyin odağı egzersizi, beyninizi beş dakikalığına sadece nefes alıp vermenize ve algılarınıza konsantre etmeniz, gibi basit bir teknik bile, öz farkındalığınızı ve beyninizin yıkıcı dürtülere karşı koyma gücünü geliştirir. Budist lamalarının bu kadar sakin ve kontrollü olmasının bir sebebi var. Sizde deneyin.
Akıntıya Karşı Koyarlar
İstek ve dikkat dağınıklığı akıntı gibi çekilir ve geri gelir. Kontrol etmeniz gereken dürtü kuvvetliyse, istek dalgasını beklemeniz kontrolü elinizde tutmanız için yeterli olacaktır. Eğer pes etmek zorundaymış gibi hissediyorsanız temel kural cezbediciliğe saldırmak yerine en az 10 dakika boyunca beklemektir. Genellikle bu büyük istek dalgasının üzerinden atlayabileceğiniz ufak dalgalara dönüştüğünü göreceksiniz.
Negatif İç Konuşmalarını Sustururlar
İrade gücünüzü geliştirmede büyük son adımımız daha yeni yeni oluşurken negatif iç konuşmaları durdurmaktır. Negatif düşüncelere ne kadar dalıp giderseniz onları o kadar güçlendirirsiniz. Negatif düşüncelerimiz çoğu düşüncelerdir, gerçekler değil. Eğer iç sesinizden gelen negatif ve pesimist şeylere inanmaya başladığınızı fark ederseniz, durun ve iç sesinizin söylediklerini bir yere yazın. Evet, gerçekten ne yapıyorsanız bırakın ve aklınızdan geçenleri bir kağıda yazın. Aklınızdaki negatif düşünce momentumunu yavaşlatmak için durduğunuzda, negatif düşüncelerin gerçekliğini yargılamada daha mantıksal ve doğru düşünür bir halde olacaksınız.
Emin olun ‘’asla,’’ ‘’en kötü,’’ ‘’hiç bir zaman,’’ gibi kelimelerin gerçek olmadığını göreceksiniz. Eğer düşünceleriniz hala gerçekler gibi gözüküyorsa, bu düşünceleri yazdığınız kağıdı güvendiğiniz bir arkadaşınıza ya da meslektaşınıza gösterin ve size katılıp katılmadığını sorun. Böylece gerçek tam olarak ortaya çıkacaktır. Bir şey her zaman ya da hiç olmuyor gibi hissediliyorsa, bu sizin beyninizin algılanmış frekansa ya da ağır bir duruma karşı olan doğal tehdit savunmasıdır. Düşüncelerinizi tespit etmek ve tanımlamak, düşünce ve gerçekleri ayırarak negatif bir döngüden çıkmanıza ve pozitif bir görüntüye doğru yol almanızı sağlayacaktır.
Stratejileri Gerçeğe Dökmek
Hatırlamanız gereken önemli konu, bu stratejilerin gerçekleşmesi için onlara bir şans tanımanızdır. Bu durum dürtülerinize yenik düşmeniz yerine, irade gücünüze karşı gösterdiğiniz çabayı tanımanıza ve bu stratejilere, pes etmeden önce uygulamak için bir şans vermenize yardımcı olur.
Bu makale Travis Bradberry‘nin entrepreneur.com’da Nisan 2015’te yayınlanan yazıdan çevrilmiştir.
