Kısaca cevaplarsak maalesef, evet.
Hiçbir şey, elektronik aletler bile sonsuza kadar dayanmaz. Toronto Üniversitesi’nde bilgisayar uzmanı olan Bianca Schroeder’in konuyla ilgili şöyle bir açıklaması vardır: “Hareket eden parçaları olmadığı için elektronik cihazların ömrü olmadığı varsayılır. Bu şaşırtıcıdır çünkü benim incelediğim bilgisayar parçalarının büyük kısmı yaşlanma belirtileri göstermektedir.” Hareketli parçalar olmadan elektroniğin yıpranmama olasılığı mümkün görünmüyor. Yine de kapasitör ve transistörden daha fazlasını kapsayan standart bir bellek modülü bile eskime nedeniyle titremeye başlayabilir.
Bununla birlikte sistem güvenilirliği uzmanları, hala kullanımda olan parçaların hizmet süreleri ile ilgili nispeten az şey bilmektedirler. Schroeder, “Elimizde yeterince veri yok. İnsanlar genellikle bilgisayarlarının öldüğünü görecek kadar uzun kullanmazlar” diyerek itirafta bulunur. Buna ek olarak üreticiler de kurum içi ürün testlerindeki başarısızlık oranlarını yayınlamaktan kaçınırlar ve Schroeder’e göre, “Üreticiler kullanımda olan parçaların nasıl hareket ettiği bilgisine bile sahip değillerdir.” Laboratuvar test ortalamaları; fiziksel sürtünme, sıcaklık dalgalanmaları ve gerçek dünyanın toz ortamı ile nadiren eşleşir.
Tüm bunlara rağmen ortaya konan bazı gerçekler de vardır. 2014 yılında yazılım mühendisi Brian Beach, 35.000 disk sürücüsünü sürekli çalıştıran bir veri depolama şirketi olan Backblaze ile ilgili güvenilirlik istatistiklerini yayınladı. Buna göre; firmanın, çoğu imalat hatasından kaynaklı, ilk 18 ay içerisinde bozulan disklerinin sayısı %5’tir. Gelecek bir buçuk yıl süresince hayatta kalan disklerin bozulma oranı ise %1.4’tür. Kullanımdan üç yıl sonra ise hayatta kalan disklerin bozulma oranı yılda %11’den fazladır.
Güvenilirlik uzmanları, başlangıç ve yeniden (olsa olsa) tükenişteki bu yüksek başarısızlık oranlarının nedenini “u-eğrisi” olarak adlandırır. Schroeder, bu eğrinin sadece sabit disklerin hareketli parçaları için geçerli olduğunu söyler. Ancak yazılım sistemi de eskiyip işe yaramaz hale gelebilir. Web tarayıcıları zamanla belleği “sızdırabilir” ve sık kullanılan dosya sistemleri kullanıcı verilerine düşük verimle erişim sağlayabilir.
Böyle bir yıllanma kesin ömür tükenmesine yol açmayabilir (örneğin; kullanıcı sistemi yeniden başlatarak onu canlandırması mümkün olabilir) ancak bir bilgisayarı aşırı yavaşlatabilir. Schroeder, “Bir noktada bu bilgisayarın çökmesiyle aynı anlama gelir,” der.
Bu makale popsci.com’da Daniel Engber tarafından 2015’te yayınlanan yazıdan çevrilmiştir.
Bir yanıt bırakın