Tel Aviv’de gözlemlediğim en önemli noktalardan biri, girişimcilerin dezavantajı avantaja çevirebilme yetenekleriydi. Gezi sonrası bu ekosistemi birçok Fellow arkadaşım yazılarıyla sizlerle paylaştı. Bugün yazdıklarım bu gezi yazıları kadar öğretici olmasa da kotasını ilhamla doldurmuş bir yazı diyebiliriz.
Buzzfeed’de denk geldiğim bir girişim ConBody. Kurucusu olan Coss Marte 19 yaşında illegal madde satışına başlamış, 20’sinde milyon dolarlar kazanıp 23 yaşında hüküm giymiş bir eski mahkum; şimdiyse kendi tabiriyle “bir zamanlar zarar verdiği topluma fayda sağlayarak bir tür giveback yapmaya çalışan” bir girişimci.
Bırakın girişimciliği, eski bir mahkumun iş bulması bile oldukça zor. Yazılı olmayan kurallarla toplumdan soyutlanıyorlar. Öyle ki Marte özgürlüğünü geri kazanmış olsa bile, bir otelde tuvalet temizciliği dışında bir iş bulamamış. Mahkumiyet sonrası ekonomik özgürlüğünü kazanmakta zorlanan arkadaşlarına bakıp, kendilerine bir ikinci şansın verilmediğine söylenmektense bu şansı yaratmaya karar vermiş.
Mahkumiyet yıllarında Coss, hücresinde geliştirdiği egzersiz rutiniyle 6 ayda 32 kilo vermiş. Kısa sürede bu egzersizi bir sosyal girişimciliğe çevirip tuvalet temizleyiciliğinden CEO’luğa; ikinci şans arayandan, verene terfi etmiş.
Yaptığı iş hem ekonomik, hem verimli hem de topluma toplumun reddettiği bireyleri kazandırdığından olmalı ki artık salon derslerine yetişemez olmuşlar. Şu anda www.conbodylive.com sitesinden online verilen –canlı- derslerle ayda 5 dolar gibi cüzi bir ücretle eski mahkumlardan ders alıp, fitleşebilirsiniz.
Hala bu fikre ısınamadınız mı? Önyargılarınızı için Men Work Out In Prison for A Week adlı videoyu izlemenizi öneririm. Geri kazanmaktansa soyutlayıp, cezalandırmayı seçtiğimiz insanların kendi yarattıkları şansı ve birbirlerine nasıl destek olduklarını görün. Ayrıca http://conbody.com/trainers/ bu linkten de antrenörleri görebilirsiniz.
Ben kayıt oldum ve spor yapıp önyargılarımı kırmanın dışında her hafta bu girişimle kendime bir bahanem olmadığını hatırlatıyorum. Tel Aviv’li girişimciler, ilham veren eski mahkumlar, Louis Kahn gibi mimarların ortak noktaları işte bu: dezavantajı avantaja çevirmek. İkinci şansları dışarıda aramamak. GirVak da böyle bir aile. Bu insanların birlikte katlanarak çoğaldığını kanıtlıyor bana. Birinci senemin sonunda hala, her yeni ilham, nedense GirVak’ı anımsatmaya devam ediyor.
