Bir girişimcinin vereceği en büyük kararlardan biri bir iş ortaklığı yapıp yapmamasıdır. Başlangıçta basit gelse de, ileride oldukça canınızı yakabilir.
Bunun sebebi ise birçok girişimcinin ortaklığın artı ve eksilerini yeterince tartmadan bu işe kalkışmasıdır. Ortak ya da ortaklar ile yasal bir iş kurmanın üç farklı türü vardır – limited ortaklık, limited şirket ve genel ortaklık. Ortaklık kurmanın fayda ve zararlarını anlayabilmek için, imzayı atmadan önce bu ortaklık türlerinin farklarını anlamak oldukça önemlidir.
Genel Ortaklık: Avantaj ve Dezavantajları
Kendi işinizi kurmanın en güzel yanı her zaman yönetimde olan öncelikli kişi olmanızdır.
Ancak, bu aynı zamanda en zayıf noktanız haline de gelebilir. Kurabileceğiniz en basit iş ortaklıklarından biri olan genel ortaklık iki ya da daha fazla kişinin bir iş kurarak bundan eşit şekilde sorumlu olmasıdır.
Genel ortaklıkların oldukça güzel getirileri de yok değildir. Yeni işletmeler bazı vergilerden muaftır. “Bu da genel ortaklığın devlete doğrudan vergi ödememesi anlamına gelir, bunun yerine ortaklığın kazancı ve harcamaları gelir vergisi beyannamelerinde gösterilir. Vergi ile ilgili tüm belgeler her iş sahibinden ayrı ayrı alınır.”
Strauss & Malk LLP’nin kurumsal ve ticari avukatlarına göre, “Bu süre içinde yaşanan tüm kayıplar bireysel vergi beyannamesinden düşülebilmektedir.”
Yeni başlayan birçok işletme sahibi genellikle bu ortaklık şeklini tercih eder, bunun sebebi evrak işlerinde bu ortaklık türünün daha basit oluşudur. Ancak, genel ortaklığın en büyük eksilerinden biri de şudur: Tüm ortaklar kayıt tutmakta olduğu gibi şirketin tüm yükümlülük ve borçlarından da sorumludur.
Esasen, genel ortaklık iş sahiplerine hiçbir mükellefiyet koruması sunmaz. Uygun yönetilemediği takdirde bu durum ekonominizi mahvedebilir.
Limited Ortaklık (LP): Avantaj ve Dezavantajları
% 100 sorumluluk almaya isteksiz iseniz limited bir ortaklık oluşturmak sizin için en iyi seçenek olabilir. Bu iş ortaklığında limited (sınırlı) ve genel ortaklar vardır.
Limited ortaklıkta da kişilerin tıpkı ortakların bir işi birlikte yürüttüğü genel ortaklık gibi sorumlulukları vardır, ancak burada kişi ya da kişiler sadece yatırdığı para miktarı kadar sorumludur. “Sınırlı ortaklar kardan pay almasa da, gelir ve giderlere doğrudan ulaşabilmektedir” (Investopedia).
Genel bir ortak olmayı seçtiğiniz takdirde, yüzde 100 sorumluluk alarak şirketin yönetiminde etkin bir rol oynarsınız. Ancak limited yani “sessiz” bir ortak iseniz, yönetim sorumluluğu almazsınız ancak borç sorumluluğunuz da olmaz.
Bu ortaklık türünün en büyük eksilerinden biri ise şudur: Limited bir ortak olmayı seçer de yönetime dahil olmaya çalışırsanız, kuralları kolayca ihlal etmiş sayılabilirsiniz.
Limited Şirket (LLP): Avantaj ve Dezavantajları
Limited şirketler ABD’de ortaklığın en yaygın türüdür. “Bir LLP kurmanın temel avantajı tüm ortakların bazı yasalarla korunuyor olmasıdır, bu aynı zamanda ortağın iş yönetiminde söz hakkı olması anlamına da gelir.” (LegalZoom).
Bu bazıları için en iyi seçenek olsa da, tüm işletmeler için yapılamamaktadır. Bu ortaklık için sadece bazı profesyonel hizmet sunan işletmeler uygundur. Diğer bir dezavantaj ise Bizfilings.com’a göre “LLP ortakları kişisel davranışlarından sorumlu tutmamaktadır. Daha basitçe söylemek gerekirse, LLP iş sahiplerinin haklarını ihmal veya suistimal durumunda sınırlandırmamaktadır.”
Doğru Ortaklık Seçimi
Her ortaklık türünün kendine özgü artı ve eksileri vardır, bu nedenle kararınızı iyice tartın. USA Today yazarlarından Steve Straus şu öneride bulunuyor, “İş ortaklığı tıpkı evlilik gibidir; söz vermeden önce uyumlu olduğunuzdan emin olun.”
İmzayı attıktan sonra her şey değişir. Bir ortaklık girişiminde bulunmadan önce tüm potansiyel ortaklarınızı gözden geçirin. Bunun için müstakbel iş ortaklarınız ile uyumlu olduğunuzdan emin olmak için projelerde çalışın. Aksi takdirde, yanlış ortağı ve ortaklık türünü seçerseniz işiniz alev alev yanarken ateşlerle kendi başınıza mücadele etmek zorunda kalabilirsiniz.
Bu makale yfsmagazine.com’da Simon Crompton tarafından 2015’te yayınlanan yazıdan çevrilmiştir.