Gbrands etkinliklerinden Gakademi’nin dördüncü oturumunda Craft Capital’dan Sinan Yıldırım ile “İş Modeli Hazırlama” üzerine konuşmalar yaptık. Öncesinde genel kültür anlamında “İş planı hazırlanırken nelere dikkat etmek gerekiyor?” sorusu üzerinde durduk ardından finansal iş planının nasıl hazırlandığını Excel üzerinden inceledik.
Sinan Yıldırım’ın Gözünden İş Modeli Hazırlama
Ortada bir ürünümüz var ve bu ürünü nasıl satacağız, sattıktan sonra cebimize kalan tutar ne olacak gibi ileriye yönelik hikaye aslında bu. Bir yatırımcı karşısına çıktığımızda ürünümüz, hikayemiz ve ekibimiz onlar için her ne kadar anlamlı olsa da aslında en anlamlı noktalardan bir tanesi rakamlar oluyor. Rakamlar ile karşı tarafımızdakine bu süreci iyi açıklıyor olmamız gerekiyor. Yatırımcı da bu işten sonrasında ne kadar kar ile çıkacak bunu görmek istiyor. Bu yüzden yatırımcının karşısına çıkarken hatta bize ne kaldığını görebilmek için bir iş planı hazırlıyor olmamız lazım. Bu iş planın da işin nasıl yapılıyor olacağı ile ilgili bir kısım. Sonrasında ise bunu nasıl rakamlara dökeceğimiz ile ilgili. Ben bugün işin nasıl yapıldığını anlatma kısmından ziyade işin finans tarafını anlatıyor olacağım. Aslında işin nasıl yapıldığını kısmını da direkt olarak geçmeyeceğim çünkü rakamlara dökmeden önceki kısım da oldukça önemli. Ürünü hayata geçirirken dikkat etmemiz gereken kısım pazarının ne olduğudur. Bu pazar payını öğrenmemiz gerekiyor. Bu pazar payını öğrendik sonra bunu rakamlara dökmek daha kolay hale geliyor. Kendi finansal durumumuzu iş anlamında ileriye yönelik daha fazla nasıl ilerletebileceğimizi görmek için rakamları alt alta koymamız gerekiyor. Bu rakamları alt alta koyarken tabii ki bir şey ifade ediyor olması gerekiyor. Örneğin; siz bir iş planı yaptınız ve bu iş planı bir yıl sonra bir milyon dolar kazanacağını gösteriyor. Bana göre bu tutar çok yüksek iken başkasına göre bu tutar çok yüksek olmayabilir. Bu rakamın büyüklüğünü karşılaştırabilmemiz için elimizde bir materyalin olması gerekiyor çünkü aylık veya fiyat üzerinde bir hesap yaptığımızda rakamlar bir yere geliyor olacak. Burada önemli olan kısım fiyatların piyasada karşılığı olup olmadığıdır. Bunun için bizim aslında ilk günden bir pazar araştırması yapıyor olmamız lazım. Bu pazar araştırmasını nasıl yapıyor olacağız? Birçok farklı kaynaktan araştırmalarımızı yapmamız gerekiyor. Bu araştırmalar sonrasında bizim toplamda marketimiz ne kadar onu bulmamız gerekiyor. Bu noktadan sonra işler biraz daha kolay hale geliyor. Bu toplam market araştırmasından sonra bizim alt kırılımları hesaplamamız gerekiyor. Yani aslında toplam market sonrasında pazarımızı biraz daha küçültüyoruz. Böylece hedeflenen pazarımızı rakamsal olarak tespit etmiş oluyoruz. Hedef pazarda bulunan ürünümüze ait tamamlayıcı ya da rakip firmaların ürünlerinin fiyatlandırmalarını görüyoruz. Bu fiyatlandırmalara göre kendi fiyatlandırmamızı belirledikten sonra bu ürünü kime satıyor olduğumuzda önemli. Ürünü b2b mi yoksa b2c mi satıyoruz gibi detaylar oldukça önemli. Bu planlamaları yaparken sadece yıllık olarak değil aynı zamanda beş yıllık olarak planlamamız gerekiyor.
