NASA’nın Mars keşif aracı Perseverance 6 buçuk aylık bir yolculuğun ardından 18 şubat 2021 günü Mars’ın Jezero kriterine başarılı bir şekilde iniş yaptı. Yolculuk boyunca uydu görevi görürken inişte Skycrane adlı hava vincinden ayrılmasıyla Rover görevi başlamış oldu . Peki, son zamanlarda adından bunca söz ettiren bu aracın amacı ne?
Aracın temel görevi Mars’ta belirli datalar toplayarak yorumlamak ve çıkarım elde etmek. Aynı zamanda üzerinde bulunan mikrofon sayesinde şimdiden Mars’tan ses kaydı yollamaya başladı bile. En önemli görevi ise “Geçmişte Mars’ta herhangi bir yaşam formu var mıydı?” veya “Gelecekte olabilir mi?” sorularına yanıt bulmak.
Enerjiyi dönüştürmek
Perseverance için inişten önceki 7 dakika kritik öneme sahip; bu 7 dakikada atmosfere giriş yapıyor. Yaklaşık 20 bin km’lerdeki hızını 7 dakika içinde sıfıra düşürmek zorunda. Bu da demek oluyor ki hızdan ve yükseklikten kaynaklanan toplam enerji yere inişle beraber sıfırlanmalı. Enerji yok edilemeyeceğine göre farklı bir şeye dönüştürmek gerekiyor, buna çözüm olarak mühendisler toplam enerjiyi ısı enerjisine dönüştürüyor. Ancak bu ısı enerjisini kaybetmek de dünyadaki kadar kolay değil çünkü Mars atmosferinin yoğunluğu Dünya’ya göre çok daha az.
Perseverance’de bu ısıyı uzaklaştırmak için TPS adında bir ısıl koruma sistem kullanılıyor. 15 bin km hızlara düşünce paraşütler açılıyor ve paraşüt sayesinde hız 320 km’ye kadar düşüyor. Buradan 20 metre irtifaya kadar roketli alçalma sonrası skycrane adlı gök vinci Rover’ı yere indirip ayrılıyor. Böylece Rover’ın görevi başlamış oluyor.
Perseverance’yi diğer keşif araçlarından ayıran ne?
Perseverance, diğer keşif araçlarına göre daha üstün özelliklere sahip. Gelin şimdi bu özellikleri inceleyelim:
Daha önceki keşif aracı Curiosity kayaç gibi bir engelle karşılaştığı zaman direkt bu engelden uzaklaşıyordu ve bu yüzden bilim insanları merak ettikleri veya daha iyi deliller toplayabilecekleri bölgelere kolaylıkla erişemiyordu. Perseverance ise karşılaştığı engelin üstesinden gelip gelemeyeceğini ölçerek daha ücra köşelere erişebilme ve bu bölgelerde deney yapabilme, numune alabilme gibi imkanlara sahip. Bir diğer özelliği ise MOXIE adındaki Karbondioksit’ten Oksijen üretmeye çalışacak olan deney aygıtı. Hem aracın çalışması için hem de insanlığın yaşamı için büyük öneme sahip olan oksijenin üretimi başarılı olursa ileride daha büyük çalışmalara ön ayak olacak.
Şimdi INGENUITY adındaki helikopteri inceleyelim. Rover üzerindeki bu helikopter kısa mesafede uçuş denemelerinde bulunacak. Uçuş başarılı bir şekilde gerçekleşirse dünya dışında uçan ilk helikopter olacak. Aynı zamanda Perseverance’nin görüş alanını genişletip tehlikeli alanlardan kaçmasına, daha sağlıklı seyahat etmesine yardım edecek. Helikopterin uçmasının zorlaştıran en büyük sebep yine Mars atmosferinin yoğunluğunun çok az olması. Zaten helikopterin bu zorlu görevi yerine getirmesi beklenmiyor; 90 saniyelik bir uçuş başarı için yeterli sayılacak.
Peki tüm bunların sonucunda ne olacak? Perseverance sayesinde elimizde Mars hakkında büyük bir veri oluşacak bu veriler gelecekteki insanlı Mars görevleri için kullanılacak. Keşif aracı Mars’ta topladığı yararlı parçaları 2026 yılında dünyaya getirecek ve dünyada incelenme imkanı sunup Mars’ta yaşamın izlerini bulma konusunda yol gösterici olacak. Kısacası tüm bunlar insanlığın geleceğini belirleyecek .
