Eğer Girişimcilik Vakfı ailesinin bir üyesi iseniz veya Fellow2015 ile aramıza katılacak şanslı kişilerden olacaksanız, yapmanız gereken en önemli şey e-maillerinizi gün içinde sıkça takip etmeniz olmalı. Ne zaman nasıl bir fırsatla karşılaşacağınızı inanın tahmin edemezsiniz. Aylardır her davetiyenin, sürprizin keyfini çıkararak kendimizi ve ekosistemi keşfettiğimiz bu heyecanlı yolda 1-0 önde ilerlediğimizi de hissediyoruz tabii ki.
Bu sefer Startup Grind İstanbul ile Mekanist kurucu ortaklarından ve CEO’su olan Ali Servet Eyüboğlu’nun girişimcilik serüvenini dinlemek için etkinlik davetiyem ile meraklı şekilde yola koyuluyorum. Yatırımcılar, girişimciler ve bu yolda ilerlemek isteyen genç girişimci adaylarının katılımı ile beraber Can Kağıtçıbaşı’ nın sorularıyla başlıyoruz sohbete.
Mekanist’ in tohumları 2007 yılında, öğrenciyken atılmış. Bunu duyunca bir öğrenci olarak merakım ve enerjim daha da artıyor sohbet için. Fikir bulutlarından çıkan her fikrin puanlanmasıyla en kolay ve başarılı bir şekilde hayata geçirilebilecek bu fikir seçiliyor; çevredeki eğlence, yemek vb. mekanları yorumları ve içerikleriyle beraber kolayca keşfedebileceğiniz müşteri değerlendirmeleri tabanlı bir platfom. Ali Bey, içerik toplama işinin paraya dönüştürülebilecek en zor işlerden biri olduğunu söylüyor. Nitekim, geliştirmeye başladıkları ilk günden beri yaptıkları sabırlı çalışmaları anlatınca ben de inanıyorum. Ortaklarıyla beraber inandıkları işin peşinden 5 kaplan gücünde, bilgi içeriğini ve ağı devamlı genişletmek için 2013 yılına kadar satışa odaklanmıyorlar. Üye, trafik ve içerik kısmını güçlendirmek yıllarca ön planda tutuluyor. Aslında bu da girişimin tabanını sağlamlaştırmak için kullanıcı ve paydaşlara daha çok yarar sağlayarak büyümek için akıllıca adımlardan biri. Bana kalırsa, başarılı bir girişim için devamlı vurgulanan müşteri görüşmelerinin önemini gösteren en güzel ve somut örneklerden biri. 10 müşteri ya da 100 müşteri görüşmesi diye sınır yok. Fikri ve süreçteki gelişmeleleri geri bildirimlerle, müşterinin ihtiyacı ve talebine göre şekillendirmek Mekanist için en az 5 yılı alıyor.
Emin adımlarla ve hatalarla, öğrenilen deneyimlele ilerlenen bu sürecin ardından Silikon Vadisi kökenli Pond Ventures yatırım grubundan 4.4 milyon Euro olmak üzere, melek yatırımcılarımız da dahil toplam 5 milyon Euro civarında yatırım almayı başarıyor. Bunun yanında bir kısmınızın bildiği gibi Mekanist, geçtiğimiz aylarda 2 girişimci tarafından aynı senede kurulan Hindistan merkezli Zomato girişimi tarafından satın alınıyor. Son 6 ayda 7 şirket satın alarak hızla büyüyen ve kısa zamanda 22 ülkeye yayılan Zomato, Türkiye’ de Mekanist verileri ile güçlü şekilde ilerlemeye devam ediyor. Dünya genelinde yaklaşık 1 milyon restorana dair geniş bilgi veri tabanını içeren Zomato’ nun, Türkiye’ de 50 bin restoran ve yüksek kullanıcı kitlesine sahip olan Mekanist’ i satın alarak Türkiye ayağında daha hızlı ilerlemek için güzel bir adım attığını rahatlıkla söyleyebiliriz tabii. Ali Bey’ in, 2013’ ün sonlarından beri Türkiye’ de faaliyet gösteren ve Türkiye Ülke Müdürü olarak kariyerine devam ettiği Zomato’ nun satın alma hakkında söylediği bir şey dikkatimi çekiyor: “Zomato, zaman satın aldı. Kendi başına 2-3 yılda anca toparlayabileceği geniş veri için zaman maliyetini satın aldı aslında.”
Bunun yanında, aynı senede kurulan iki başarılı girişimin büyüme ve ilerlemesi arasındaki farkın sebebini de merak ederken Can Bey’ in “Geriye dönsen şimdiye kadar var olan süreçte neyi farklı yapardın?” sorusu ile cavabı buluyorum çarpıcı şekilde.
“Bir iş yaparken sadece Türkiye’ ye odaklanmayın. Geriye dönsem, global düşünmeyi önceliklendirip aksiyon alırdım. Yurt dışından görüştüğüm kişilerle daha yakın iletişim kurar, ön plana çıkar ve girişimi globalleştirirdim.”
Globalleşmek. Bu noktada dejavu yaşıyorum resmen. GİRVAK ile İsrail girişimcilik ekosistemini keşfettiğimiz gezimiz sırasında aklımda kalan en çarpıcı öğretilerden biri bu idi. İsrail’ de konuştuğum her girişimci, fikri ne olursa olsun başlangıcı itibariyle global ayağını da düşünerek fikrini geliştiriyordu ve herkesten geri bildirim alıyordu. Türkiye’ deki girişimcilerin ise genel tavırları globalleşme fikrini geç düşünmeleri ya da bunun için adım atmamaları. İsrail’ in gelişmiş ve başarılı bir girişim ekosistemine sahip olmasındaki en önemli sebeplerden biri de buydu zaten. Zomato’ ya baktığımızda ise Mekanist ile aynı senede kurulmasına rağmen globalleşme dürtüsü ile 22 ülkeye yayılmış başarılı bir şekilde yoluna devam ediyor ve ülkemize kadar geliyor. Ali Bey’ in de dediği gibi “global açılım planına sahip olmak” girişimcilik adına aklıma kazınan en önemli öğretilerden biri olarak tekrar yerini alıyor.
8 yıllık başarılı girişimcilik serüveninin ardından deneyimlerle beraber biz girişimci adaylarına da önerileri var tabii Ali Bey’in:
- Ciddi bir gerçeklik kontrolü yapmalısınız. İş modeli gerçekten kanıtlanmış mı? Müşterisi var mı? Sizin kadar heyecanlananlar var mı?
- Mümkün olduğunca çok kişiye sorarak öğrenmeye açık olun. Sadece ortağınızla olan heyecanınız, işin doğru iş olduğunu göstermez.
- Müşteriniz/ kullanıcı kitleniz ile devamlı görüşün ve sorun, taleplerini öğrenin. Kim kullanıyor? Tekrar kullanıyor mu ürünü/hizmeti? Mutlu mu kullanırken? Onlara fayda sağlıyor musunuz? Bunlara cevap bulabiliyorsanız devam edin, sadece kendi kendinize devam ederseniz mantıksız.
- Tutkuyla bağlanmanız gerek. Çok tutkulu değilseniz başlamanıza gerek yok. Girişimcilik para olayından ziyade, kazanç ve öğretilerdir.
- Yapmaktan korkmayın ama körü körüne de gitmemek lazım. Fikrin yatırım alması iyi olduğu anlamına gelmez. Yatırım fikri satış gücüne bağlıdır, ortada olmayan hayali bile satabilirsiniz. Fikriniz için iş modeliniz üzerinden testler yaparak ilerleyin.
Kendi adıma, üniversite yıllarından başlayarak girşimciliğe atılıp başarılı olan Mekanist’ in yolculuğu ve deneyimleri ilham vericiydi. Girişimcilik Vakfı’ nda Fellow olarak yer aldığım her gün givebackin önemini ve dalga dalga yarattığı etkiyi daha iyi görüp özümser oldum. Startup Grind İstanbul ile Ali Servet Eyüboğlu buluşması bana deneyimlerle ve farklı bakış açılarıyla tekrar güç ve heyecan kattı. GİRVAK’ a ve Startup Grind İstanbul’ a, biz genç girişimci adaylarına bu deneyimi ve kazanımları paylaşma imkanı verdiği için çok teşekkür ederim.
Girişmek üzere!
Gözde Topgüloğlu
Bir yanıt bırakın