5 Aralık Salı günü Zorlu PSM dünya şehirlerinin geleceğini konu edinen oldukça kapsamlı bir etkinliğe ev sahipliği yaptı. Hello Tomorrow tarafından organize edilen ve “Akıllı Şehirler” için çözüm önerilerinin konuşulduğu bu muhteşem etkinlik umuyorum ki yeryüzüne bıraktığımız negatif izleri silerken büyük etkiler yaratmayı planlayan bizlerin fikren beslendiği noktalardan biri olur.
Artık farkındayız ki şehirler surlarının ötesine doğru genişliyor, kurulmuş sistemleri sürdürülebilir kılmak ve toplu yaşamı optimize etmek şehirciliğin de devletlerin de en büyük kaygılarından biri… Dahası, üretilen çözümler gerçekçi, uygulanabilir ve diğer kuşaklara aktarılabilir olmak zorunda, yoksa sayın Erol Bilecek’in altını çizerek ifade ettiği gibi “Suyu kendinden olmayan bir değirmen bir gün mutlaka duracaktır.” Bu sebeple, elde edilen büyük verinin işlenmesi, anlamlandırılması ve çözüm sürecinin bir parçası haline gelmesi kaçınılmazken, şüphe yok ki çözümlerin toplumun her bir parçasını gözetmesi hatta özellikle kadınlar, çocuklar, engelliler ve yaşlılar için güvenlik önlemleri alması, ulaşılabilir olması ve katılımı teşvik etmesi gerekiyor.
Şehirlerden aldığı ilhamı şehrin insanlarına hizmet olarak götürmeyi planlayan girişimciler ve fikirleri sözünü ettiğim sürecin en büyük paydaşlarından hatta bu dönüşümün önderlerinden sayılabilir. Birçoğu çoktan harekete geçip yaşayışımızı, günlük rutinimizi ve tüketim alışkanlığımızı dönüştürecek girişimler başlatmışlar. Neler üzerinde mi çalışıyorlar? WiFi bağlantısı aracılığıyla evinize ulaşmadan klimanızı ya da kombinizi çalıştırmanıza olanak sağlıyorlar, tost makinesinden kapı ziline kadar gündelik yaşamda kullandığımız birçok aracı konuşabilen ve analiz edebilen aygıtlar haline getiriyorlar, güvenlik sistemleri yaratıyorlar, duraklarda otobüslerin oluşturduğu rüzgardan dahi enerji üretmeyi, gündüz depo ettikleri bu enerjiyi geceleri sokakları aydınlatmak amacıyla kullanmayı planlıyorlar, toplu taşıma araçlarından çöp kamyonlarına kadar rota optimizasyonları sunup sürdürülebilirliğin ilk adımlarını atıyorlar ve daha ötesinde onlarca heyecan verici fikirleri var.
Üstelik iddia o ki sadece girişimcilik dünyasında yapılacak %10’luk bir iyileşme 331 milyar dolarlık değer üretebilir. IoT, artificial intelligence, big data, deep learning sadece üretilen teknolojilerin tabanlarından birkaçıyken, önümüzdeki senelerde tarım, taşımacılık, üretim, alışveriş, trafik, güvenlik gibi birçok alanda oyunun kurallarını değiştiren sistemler olacaklarına artık kimsenin şüphesi yok.
Geldiğimiz noktada herhangi bir fikri ütopik olarak adlandırmak da kurallar dahilinde değil, çünkü inanılan o ki birçok hayali gerçek yapabilecek teknolojiler çoktan icat edildi, henüz edilmediyse dahi birileri önce teknolojiyi sonra o hayali gerçek yapacak sistemi üretecektir. Hyperloop da o çağ atlatıcı fikirlerden biri, üstelik CEO Dirk Ahlborn var olan teknolojilerin sistemin inşası için yeterli olduğunu savunuyor. Ülkeler, şirketler ve insanlarüstü bir fikir paylaşım hareketi olma özelliğini de taşıyan ve insan/kargo transferini saatte 1080 kilometre hızla gerçekleştirmeyi hedefleyen Hyperloop One’ın 2021’de hayata geçmesi bekleniyor. Hyperloop basitçe, vakumlanmış, sürtünmenin minimize edildiği bir tünelde, manyetizma aracılığıyla yükselecek bir kapsülün elektrik motorlarla ses hızının ötesinde hareket etmesi mantığına dayanıyor, enerjisini yol boyunca güneş panellerinden ya da rüzgardan sağlaması da planlar dahilinde ve hayata geçmesi için milyar dolarlar gerektirse de büyük ölçekteki bir demiryolu projesine göre karlılığı daha yüksek (operasyon ve proje giderleri yüksek hızlı trenin üçte ikisi), üstelik taşımacılığa zaman konusundaki getirisi de devrim niteliğinde… Dirk bir gün Hyperloop ile Çin’den Slovakya’ya on-demand kargo gönderilebileceğini söylerken bizleri de heyecanlarına ortak ediyor.
Son olarak Türkiye’de de akıllı şehir çözümlerinin projelendirilip hayata geçirildiği Kocaeli ve Çanakkale örneklerinin olması umut verici, yakın zamanda bu projelerin girişimcilerin de katkılarıyla ayağa kalkacağını umuyor, böylece kendime ve girişimci dostlara da yarının paydaşlarından olma sorumluluğunu yüklüyorum. Umutla…
