Şimdilerde özet olarak sorun şu ki; özel piyasalar, şirketleri ortak pazarlarda ulaşabilecekleri muhtemel değerlerden daha yüksek olarak değerlendirmekteler. Örneğin, özel yatırımcılar Uber’e 50 milyar dolar değer verirlerse, bu, Uber ilk halka arza giriştiği zaman değerinin özel piyasalar tarafından verilenden daha büyük olacağı beklentisine işaret eder.
Mesele şu ki, bu muhtemelen gerçekleşmeyecek.
Yani, Uber’in şüphesiz sağlam değeri var ancak halka açık piyasalar özel piyasalardan daha fazla yatırım yapmak için gönüllü olmayabilir, en azından ilk halka arz zamanında. Benchmark’da bir yatırımcı olan Bill Gurley geçen hafta durumun böyle olacağına çünkü ortak piyasalarda teknoloji hisse senetlerinin piyasa değerlerini azalttığına dikkat çekti.
Bill Gurley:
‘1/ Teknoloji hisse senedi 6 haftadır çakılmaya devam ediyor. Birçok isim %25-50’ye düşmüş durumda. Bugün oldukça zorlu geçti.’
Bu şu anlama geliyor, 1 milyar dolar üzerinde ya da 1 milyar dolar değerindeki ‘unicorn’lar için özel değerler ile ortak piyasanın ödeyeceği değer arasındaki fark şuan daha da fazla.
Uber ve diğer ilk halka arz adayları tetiği çekmeye karar verirlerse, ya da verdiklerinde fiyatlar yeterince yüksek olmayacak. Bu, ya ilk halka arzların bir yavaşlamasını ya da özel-ortak piyasa fiyatlarının daha düşük ya da özel değerlerin son birkaç rauntta olduğu gerçek ilk halka arzları gösterir. Yani unicorn’lara yatırımların son birkaç raundu ilk halka arzlarda para kaybıyla sonuçlanabilir.
Genellikle bu pek sorun değildir, sadece girişimlerin ve ilk aşamada olan riskli yatırımların bir sonucudur. Herhangi bir rauntta yatırımcılar için güvence altında bir gelir yoktur ya da 10 yıldır çalışıp didinen bir kurucunun bir metelik kazanacağının da bir garantisi yoktur.
İlk internet (dotcom) balonunun tersine, bu yaklaşan sıkıntılı dönem özel sermayeyi etkileyebilir ancak büyük ihtimalle kamu sermayesini etkilemeyecektir. İnternet balonunda halk sadece onların başarısız olduğunu görmek için teknoloji şirketlerinin hisse senetlerini almak için telaş içine girdi. Halk para kaybetti. Bu durum muhtelemen günümüzde gerçekleşmeyecektir.
Böylece makroekonomik olarak ve daha önemlisi psikolojik olarak kapı komşularınız endişe içinde olmayacak. Bunun yerine bu yaklaşan sıkıntılı dönem ileri aşamada olan yatırım şirketlerini ve yüksek fiyatlardaki unicorn senetlerini almış olan özel zengin kişileri doğrudan etkileyecek.
Ancak tabiî ki hikayenin hepsi bu değil. Para, parça parça gelir ve karışık birbirine bağlı bir makroekonominin bütün parçasıdır. Şüphesiz ki, teknolojide en değerli şirketler yara alırsa, bunun acısı tüm teknoloji ekosisteminin daha da yara almasına yol açar.
Kısacası tüm girişimler için mevcut daha az sermaye olacak ve bu önemli ölçüde daha düşük değerlerde mevcut olacaktır. Risk sermayedarları da artan sermaye yüzünden daha zor zamanlar geçirecektir. Bütün sistemde daha az mevcut sermaye olacak ve bunu elde etmek daha masraflı olacaktır.
Ancak şirketinizin bu duruma daha hazır olması için yapabileceği bazı somut yollar vardır:
1. Panik yapmayın
Bu oldukça açık bir tavsiyedir fakat bunun gibi şeyler daha önce de olmuştur. Yukarı ve aşağı dalgalanmalar bir ekosistemin normal bir parçasıdır. Her ne gelirse gelsin muhtemelen internet balonunun patladığı dönemden daha kötü olmayacaktır çünkü şimdiye kadar kamu parasına komik katlarda yatırım yapılmadı.
2. Servis edilirken için
Techstars’ın ortağı olan Mark Solon’un bunu birçok kurucuya sölediğini duydum ve gerçekten güzel bir ders. Yapabildiğin zaman sermayeni arttır. Teklif edilirse biraz daha arttır. Sürekli, tohum yatırımından Seri A yatırımına geçmenin ne kadar zor olduğunu görüyoruz. Satışınızda, hatta bazı özsermayenin artan zayıflatılmasının giderlerinde biraz daha sermayeye sahip olmak özellikle yaklaşan dalgalanmada akıllıca olabilir.
3. Daha az harcayın
Eli sıkı ve tutumlu olmak aslında harika bir şeydir. Paranızı harcayacağınız şeyi iyice düşünüp tartın ve gerekli olmayan giderleri kısın. Tutumluluk Amazon’daki temel değerlerden biridir. İhtiyacınız olmayan şeylere harcama yapmayarak para kazanmak zengin insanların çoğunun en büyük sırlarından biridir. Size Pilot’un CEO’su olan Joe Fasone’nin bu müthiş yazısını okumanızı öneririm: “There is always a deal” (https://medium.com/@jpfasone/there-s-always-a-deal-f69a37b2414d – Her zaman bir anlaşma vardır.)
4. Gelirleri düşünün.
Bazen ilk aşamalardaki girişimlerde gelir ve büyüme zıtlık içinde olur. Müşterilerden ödeme yapmasını istemek sorun yaratır ve büyümeyi yavaşlatır. Ancak gelir, harika ve özgürleştirici bir şeydir. Gelire sahip olmamak ve nasıl para kazanacağını bilmemek ise korkutucudur. Özellikle para kazanmak için net bir yöntemi olmayan sıkıntılı dönemlerde olan şirketler tehlike altındadır. Bu, sizin kazançlı ve kendi kendini geçindiren biri olmak zorunda olduğunuz anlamına gelmez (bu ne kadar harika bir şey de olsa) ancak gelir sahibi olmak ve bunu nasıl büyüteceğini ve ölçeklendireceğini anlamak daha önemlidir.
5. Tartışın ve yardım alın.
Sabit kalan şey girişimlerdeki modellerdir. Yatırımcılarınız, danışmanlarınız ve meslektaşlarınız bunu ya da böyle bir şeyi daha önce gördüler. Bu yaklaşan dönemin şirketiniz için ne anlama geldiğine dair diyaloglara girin. Geri dönüt ve tavsiye alın. Daha fazla bilgi edinin. Şirketiniz adına mantıklı olacak kararlar vermeniz için çevrenizdeki insanları kullanın.
Bu makale entrepreneur.com’da Alex Iskold tarafından 2015’te yayınlanan yazıdan çevrilmiştir.
