Bir fellow’un başına gelebilecek en güzel şeylerden biri, İsrail Gezisinde bulunmak. Geçtiğimiz hafta bu gezinin bir parçası olarak iki ülke arasındaki ticaret hakkında faydalı bilgiler öğrendik. Öncelikle bu bilgileri bizlerle paylaşan Sayın, Türkiye İsrail Konsolosluğu Ticaret Müsteşarı Ahmet Yener Bey’e teşekkürlerimizi sunarız. Çok güzel ağırlandığımızı da belirtmeden geçemeyeceğim.
1.İsrail’de kişi başına düşen yıllık gelir yaklaşık 42.000 $.
2017 Verilerine göre bakarsak dolar cinsinden kişi başına düşen nominal Gayri Safi Yurt İçi Hasıla listesinde ise 20. Sırada bulunmaktadır.
| 1 | Lüksemburg | 105.803 $ |
| 2 | İsviçre | 80.591$ |
| 3 | Norveç | 77.451$ |
| 4 | İrlanda | 74.941$ |
| 5 | İzlanda | 70.638$ |
| 6 | Katar | 70.332$ |
| 7 | Amerika | 60.804$ |
| 8 | Singapur | 59.501$ |
| 9 | Danimarka | 57.713$ |
| 10 | Avustralya | 56.444$ |
| 11 | İsveç | 55.707$ |
| 12 | Hollanda | 53.218$ |
| 13 | San Marino | 48.346$ |
| 14 | Hong Kong | 47.406$ |
| 15 | Finlandiya | 47.290$ |
| 16 | Kanada | 45.077$ |
| 17 | Almanya | 44.550$ |
| 18 | Belçika | 43.582$ |
| 19 | Yeni Zelanda | 41.593$ |
| 20 | İsrail | 40.258$ |
*Uluslararası Para Fonunun Verileridir.
2. Türkiye ile İsrail arasında serbest ticaret anlaşması var. Peki nedir bu serbest ticaret anlaşması; internette yazan bir bilgiye göre; serbest ticaret anlaşması, iki ya da daha fazla ülke arasında, ticareti etkileyen tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılarak, taraflar arasında bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan, ancak taraf ülkelerin üçüncü ülkeler ile ticaretlerinde mevcut ulusal düzenlemelerini sürdürmesine izin veren anlaşmalardır. Bu anlaşmaların temel hedefi, anlaşmalara taraf olan ülkeler arasındaki ticaretin, karşılıklı menfaatler korunarak arttırılmasıdır. Buna göre taraf ülkelerin firmaları, bu anlaşmaya taraf olmayan ülkelerin firmalarına göre daha avantajlı duruma gelmektedir. Nedeni de serbest ticaret anlaşması imzalayan ülkelerin birbirlerine indirimli gümrük vergileri, kotaların azaltması veya kaldırması ve koruma duvarlarını aşağı çekmeleri gibi kolaylıklar sağlayacak uygulamalar getirmesidir.
3. Geçtiğimiz yıl Türkiye İsrail arası ticaret rekoru kırıldı. (3,9 Milyar ihracat ve 1.7 Milyar ithalat yapıldı.) En çok ihracat yapan sektör ise Tekstil sektörü oldu. Aynı zamanda hizmet ticareti de Türkiye İsrail arasında büyük bir sektör. Müteahhitlik, otoyol, metro yapımı gibi alanlarda Türklere güveniyorlar.
4. Türkiye’de en fazla harcayan Turist gruplarından biri de İsrail vatandaşları, Mavi Marmara olayından sonra İsrail’den Türkiye ye gelen turist sayısı %434 arttı.
5. THY İsrail’de en fazla yolcu taşımacılığı yapan şirket oldu. 1 milyon 86 bin kişiyi İsrail’den, tüm dünyaya taşıdı.
6. Ayrıca İsrailliler estetik ve sağlık harcamaları içinde Türkiye’yi tercih ediyorlar.
7. İsrail’e son dönemlerde film ve dizi satışları da yapıyoruz. Hatta şaşıracaksınız ,son dönemlerde ülkede İbranice alt yazılı bir Türk Dizisi yayınlanıyor. İstanbullu Gelin! Sebebi ise bizim izleme sebebimizle aynı. Dizideki aile yapısının ve aile kavramının eski Yahudi aile yapısına benzediğini düşünüyorlar.
*Dünya Start Up Ekosistemleri Sıralaması
9.Bloomberg tarafından hazırlanan farklı bir çalışmada ise “En İnovatif Ülkeler” sıralamasında İsrail 5. sırada yer alıyor. Türkiye’yi merak ediyorsanız 35. sırada. 6 farklı kategoride ülkelerin değerlendirildiği çalışmada İsrail ARGE, araştırma görevlisi ve ileri eğitim alanında ilk 5’te yer alıyor. En zayıf kaldıkları alan dünyada da biraz tartışmalı olan patent edinimi.
Peki ya Bu Başarının Sırrı Nedir?
Çeşitli güvenlik riskleri ve devletin kuruluş felsefesinin toplum üzerinde 2 önemli etkisi var: kadın-erkek fark etmeksizin 18 yaşını geçmiş herkesin yerine getirmesi gereken zorunlu askerlik ve dünyanın farklı yerlerinden Yahudi göçüyle beslenme. İsrail Savunma Bakanlığı’nın (İSB) start up ekosisteminin oluşmasında katkısı büyük. İSB bünyesinde önemli sayıda yüksek teknoloji birimleri yer alıyor ve askerler bu birimlerde görev alıyorlar. Genelde üniversite öncesi askere giden İsrailli askerler yükseköğrenimlerine başlamadan çok genç yaşta teknolojik konularda deneyim kazanmış oluyorlar. Bakanlığın da teşviki ve cesaretlendirmesiyle teknoloji kullanarak problem çözme yetenekleri gelişiyor. Farklı bir hiyerarşik bir yapı uygulanıyor. Üst rütbeliler astlarına çok fazla müdahale etmeyerek kendi çözümlerini üretmelerini istiyorlar veya dünyada pek örneğine rastlanmayacak şekilde üst rütbeli bir askerin yaptığı yanlışı astı kendisine direk ismiyle hitap ederek söyleyebiliyor. Böylece sorumluluk sahibi bireylere dönüşüyorlar. Askerde geçirdikleri 2-3 sene boyunca ilgi alanları ve üniversitede okumak istedikleri bölümler de şekillenmiş oluyor. Yüklenen sorumluluklar, problem çözme becerileri, karar verme serbestliği, ilgi duyulan disiplinlerin ortaya çıkması askerler için erken hayat tecrübesine dönüşüyor. İsrail’in start up ekosistemine katkı sağlayan konulardan biri de ülkede yer alan göçmenler. Genel olarak göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı toplumlarla girişimci sayısı arasında ciddi bir korelasyon bulunmakta. Çünkü girişimci dediğimiz insanlar esas itibariyle kurulu düzenin parçası olmak yerine yeni şeyler deneyen, risk alabilen insanlardan oluşuyor. Bu tanımın içini en iyi doldurabilecek insanlar göçmenler. ABD göçmen-girişimcilik ilişkisinin en bariz örneğini teşkil ediyor. İsrail’de de benzer bir durum var. İsrail’in demografik yapısı kabaca %75 Yahudi, %20 Arap ve %5 diğer etnik gruplardan oluşuyor. Göçmen nüfusun önemli kısmını ise dünyanın her yerinde İsrail’e göç eden Yahudiler (göç düşük düzeyde hala devam ediyor) oluşturuyor.
Bonus; Eğer bu konu dikkatinizi çektiyse, Hello World belgeselinin 3. Serisi olan İsrail belgeselini izleyebilirsiniz.
Link: https://www.youtube.com/watch?v=X7n11XAYp7k
Kaynaklar; her-an.org, Uluslararası Para Fonu, Türkiye İsrail Konsolosluğu Ticaret Müsteşarlığı.
–>